Microsoft Word Chamenzemli hekayalar 1-cild+. doc
Yüklə 4,51 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1910 69 HƏRRAC
64 1910 65 TOY Toy vurulurdu. Zurnaçılar ovurdlarını şişirdib, gözlərini süzürdülər. Aşıq da sazı dınqıldadıb, yanıqlı səslə oxuyurdu: «Mən bu dərədən ötmərəm, Çadramı yellətmərəm; Ağsaqqala getmərəm, Hoqqabaz oğlan gərək, Kəkili saz oğlan gərək!..» - Sağ olsun aşıq! – deyə «padşah» çığırdı. - Sağ olsun aşıq! – Fərraş təkrar edirdi. - Sağ olsun aşıq. – Hamı söyləyib, ağız – ağıza verirdilər. «Padşah» birdən yerindən qalxdı: - Fərraş! - Bəli, sənə qurban, padşah, - deyə fərraş baş endirdi. - Çək oradan qaradovoy İmamqulunu! - Bu saat padşah! - Aşıqlar da bir uzundərə çalsınlar! Sağ olsun aşıqlar – zurnalar düzəlmişdi, dəf vurulurdu. Sağ olsun İmamqulu! Süzməkdə üstü yox idi: Ayaqları pa- lazın üstə ehmal atılıb düşmədə idi: bədəni belə tərpənirdi ki, elə bil heç sümüyü yox idi. Budur, zurna yavaşıdı, İmamqulu gözlərini alaçığın bacas- ına dikib, yerində «bitdi». Məclis kiriyib, səs – səmir kəsildi. - Yat, yat, İmamqulu! – Birdən «padşah» çığırdı: yat, yat! İmamqulu çoxdan yatmışdı: yerində tərpənməz durub, bircə sağ ayağının ucunu yavaş – yavaş palaza döyürdü, çəpiklər çırtığa enmişdi: bunun da səsi eşidilmirdi. Neçə dəqiqə idi sakitlik bərpa idi. - Çəpik vurun! Çəpik!.. Fərraş! Haradasan? Şapbarla, çəpik vursunlar! 66 Fərraş sağa, sola çubuqdan döşüyürdü. Yenə səs, küy, çəpik damla bir oldu. İmamqulu da əvvəlki yerindən sıçrayıb, süzə – süzə məclisin o başına getdi. Bir də süzüb bəri gəldi. Süzüb yuxarı getdi. Oyunu yavaşıdıb, bir də «padşahın» qabağında «bitdi». - Sağ olsun İmamqulu! - Sağ ol aşıq!.. - Sinninə layiq deyilsə də, kişi qızın xatirəsi üçün yaxşı toy elətdirir, - deyə məclisdəkilərin biri o birinə pıçıldadı. O biri: - Qız da yad deyil ki, öz baldızıdır. Elə bu həyətdə də olur. - Baldız olanda nə olar; kişi çox vəfalı kişidir. Görmürsən arvadı öləndən sonra on il evlənmədi. Qayınatası demişdi ki, balaca qızım böyüsün, sənə verəcəyəm. O da gözlədi. Qız on dörd yaşına yetişib, toy olur. - Döğrudan vəfalı kişidir: yetimlərin zəhmətini çəkə – çəkə saqqalı tamam ağardıb… - Fərraş, o kimdir orada söhbət eləyir? - «Padşah» sağ olsun, çayçı Məşədi Həsəndir. - Çək Məşədi Həsəni bura. Gərək Məşədi Həsən məclisdə danışdığı üstə falaqqaya salınsın. Bir dəqiqədə falaqqa gəldi. Fərraşlar Məşədi Həsəni yıxıb, ayağına on çubuq vurdular. - Usta, aşıq! - Bəli, padşah sağ olsun! - İndi bir «kəsmə» hava çalın, Məşədi Həsən oynasın! Zurna düzəldi. Dəf vuruldu, çəpik qalxdı. Məşədi Həsən çuxasının qolları əlində oynamağa başladı. *** Toy vurulurdu. Arvadlar otaqda çəpik çalıb süzürdülər. Gəlinlər, qızlar ağır – ağır enib qalxırdılar. Yüzlüklər şabaş ver- ilirdi: - On tümən bərat verdim, yenə özündən bəyin, yenə Kəblə Əbülqasımın! Ay şabaş, toy maşallah! 67 Totuq gəlinlər bir – bir oynadılar, göyçək qızlar süzdülər, növbət gəlinə gəldi: - Ay uşaq, qaçın, gəlin gəlsin! Gəlin gəldi. Yanaqları alma kimi qızarmış. Sürməli gözlərini yerə dikib, utandığından kimsəyə baxa bilmirdi. Gəlin oyuna girdi. Gözəl gəlin, nazlı gəlin! Gəlin nə narın süzürdü. Nə dadlı səkirdi. Gah qızılları səslənir, gah düymələri şıqqıldaşır… Səkdi gəlin, süzdü gəlin, bir də məclisin ortasında duruxub, əlləri ilə üzünü qapadı: gəlin hönkürürdü. Gəlin niyə ağlayır? Gəlinə nə dedilər? Bilən yoxdur. Kimsə gəlinin dərdindən agah ola bilmir. Gəlin ağlayır; gözlərinin yaşları od kimi tökülüb, qırmızı yanaqlarını dağlayır. Bir dəqiqədə arvad – uşaq gəlinin başına toplandılar. Qız – gəlinlər gəldilər. Bəs gəlin niyə ağlayır? Gəlin qoca kişiyə ərə getmək istəmir, yetim saxlamaq istəmir. «Mən o kişidən qorxuram; bacımı çərlədən kimi məni də öldürəcək» - deyib, gəlin zar – zar ağlayır. Gəlinin sözləri anasını da kövrəltdi: bu da gözlərini doldu- rub, hönkürdü. Qız – gəlinlər də doluxsunub ağlaşdılar. Gəlin ağladı, anası ağladı. Bunlar da kirişəndə qızlar ağladı, qonaqlar ağladı, totuq gəlinlər ağladı, çox göz yaşı töküldü, çox ürəklər yandı. *** Toy vurulurdu. Zurnaçılar ovurdlarını şişirdib, gözlərini süzürdülər. Aşıq da sazı dınqıldadıb, yanqılı səslə oxuyurdu: «Mən bu dərədən ötmərəm, Çadramı yellətmərəm; Ağsaqqala getmərəm, Hoqqabaz oğlan gərək, 68 Kəkili saz oğlan gərək!..» 1910 69 HƏRRAC Böyük sərvət və mülk sahibi Hacı Kərim iki gün əvvəl vəfat etmişdi. Arvadı Gövhər dörd qızını və beş yaşındakı oğlunu başına toplayıb, Hacının ortalığa tökülmüş paltarlarına baxaraq ağlayırdı. Ağıçı da hərdəm yanıqlı bir ağı dedikdə evi hönkürtü götürürdü. İki cilo ağlaşıb, ağıçı uzaq məhəllələrdən gəlmiş arvadlara mərhumun səxavət və kəramətindən rəvayət etmədə idi ki, birdən həyətə üç – dörd cavan girdi. əvvəl cavanların gəlməsinə əhəmiyyət verilmədi, lakin onların qız qaçırmaq meylində olduqları göründükdə arvadlar bir – birinə dəydi! Gövhər özünü qızların üstünə atıb, dəhşətli səslə çığırdı. Əlləri tapançalı cavanlar otağa girdilər, qaba bir surətdə Gövhəri kənar edib, böyük qızı götürmək istədilər. Qız anasına sarılıb çığırdı. Gövhərin əllərini tutdular, qızı ondan zor ilə ara- layıb, qapıya doğru sürüdülər. Qara saçları bir – birinə qarışdı. Köynəyinin bir tərəfi cırılıb, vücudu çölə çıxdı. Cavanlar qızı qaldırıb, birinin arxasına qoydular. Qışqırıq hönkürtüyə qarışdı. Apardılar. Qız uzaqlaşdıqca səsi də yavaş – yavaş qulaqlar- dan çəkilməyə başladı. Gövhər özünü küçəyə atdı, qızdan bir nişanə görmədi. Baş- ından yapışıb, hissiz bir halda yerə yıxıldı. Bir də qalxdı: - Ay qardaşlar, balamı kim apardı? – deyə soruşduqda, qızı aparan dabbağ Cavadın oğlu «dələduz» Həsən olduğu bəlli oldu. Bu hadisə şəhərin hər bir guşəsində danışılanda Şırım Ballı cəhrə üstə əllərini göyə qovzayıb, allahdan belə istiğasə edirdi: - Pərvərdigara, deyirlər «kor leyləyin yuvasını allah tikər»; bəs mənim bu oğlumun yuvasını niyə tikmirsən? Ağsaqqal vax- tında dükanların qabağında boş – bikar dolanıb işə getmir. Şırım Ballının duası müstəcəb oldu: gedib Hacı Kərimin yerdə qalan qızlarından birisini götürüb, qaçmağı allah – təala ona təlqin etdi. Yüklə 4,51 Kb. Dostları ilə paylaş:
|