Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
215 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R arzusu ata-baba taxtında oturmaq, buna görə ağına- qarasına baxmadan çox şeydən vaz keçmək idisə, Na- dir xanın arzusu quzeyli-güneyli bütün məmləkəti yağılardan geri almaq, bu amal naminə başını salamat saxlamaq idi. Ona görə də, Nadir xan gecə-gündüz ayıq olmalı idi. Üstəlik, taxt-tac varisinin xacələri və xacəyəbənzər nazirləri rəqibləri kim olursa-olsun, ona hər cür şər və böhtan toru hörməyə hazır idilər. Məşhədə növbəti hücum ərəfəsində Nadir xan qoşun qarşısında Təhmasib Mirzə ilə görüşəndə, nədənsə, Şirvanşah Birinci Şeyx İbrahimin Əmir Teymur kimi qüdrətli bir sərkərdə ilə necə dil tapması əhvalatını xa- tırladı və gülümsəyərək, dəbilqəsini başından çıxartdı. Şahın və əyanlarının gözləmədiyi halda qəfildən üzünü hamıya tutub dedi: – Qoy hamı eşitsin və bilsin! Mən, Nadir xan Əfşar, Qızılbaş xanədanının varisi İkinci Şah Təhmasib Şah Sultan Hüseyn oğlu Səfəviyə hörmət əlaməti ola- raq adımın bu gündən Təhmasibqulu çağırılmasını təmənna edirəm. Bu qəfil qərardan şahın əyanları çaşdı, hamının önündə eşitdiyi sözdən Təhmasib Mirzə özü də çox böyük bir ləzzət aldı: – Mən hüzurumda olanların hamısına bəyan edi- rəm, cəsur sərkərdə Nadir xan Əfşar bundan be lə mənim xidmətimdə Təhmasibqulu xan namıyla sa hi- bi-imtiyaz olsun... Nadir xan sağ əlini sinəsinə qoyub, təzim etdi və sol əli ilə işarə verib, hələ sözünü qurtarmadığını dedi:
216 S O N U N C U FAT E H – Bir halda ki, şah məni öz xidmətinə sahibi-ixtiyar olan bir sərkərdəsi kimi qəbul edir, onda bu gündən öz öhdəmə Qorçubaşı 1 vəzifəsini götürürəm. Bir də mənim ən çox güvəndiyim Kəlbəli bəy Kosaəhmədlini Şah həzrətlərindən sarayın eşikağası təyin etməsini xahiş edirəm. Kəlbəli bəy Nadir xanın qayınlarından biri idi. Təhmasib Mirzə onların arasındakı bu qohumluq əlaqəsindən hələ bura gəlməmiş agah idi. Səfəvi şah- lığının hakimiyyətini bərpa etmək üçün o Nadir xan kimi cəsur sərkədəyə güzəştə getməyə çoxdan hazır- mış kimi iki dəfə əlini əlinə vurub: – Çox əcəb, – dedi, – mənim bildiyimə görə elə Birinci Şah Təhmasibin də əyyamında qorçubaşı si- zin əfşar elindən olub. Gərək ki, onun adı Sevindik bəy Əfşar imiş... Deyilənə görə, uzun illər xanədana sədaqətlə xidmət edən Sevindik bəy Birinci Şah Təhmasibin hüsn-rəğbətini qazanmışdır. Özü də bir xeyli ömür sürüb. Əminəm ki, tayfadaşın Sevindik bəy kimi yaxşı Qorçubaşı olacaqsan... Bu sözləri deyəndən sonra Təhmasib Mirzə Nadir xanın qiyafəsinə zəndlə nəzər salıb dedi: – Qırmızı börk sənə çox yaraşacaq. Bunu da yəqin bilirsən ki, Qorçubaşı kimi böyük imtiyazların var! Etımad üd-Dövlədən sonra Ərkani-Dövlə 2 sənsən! Ona görə Təhmasibqulu xan, in- nən belə qoy seçib-bəyəndiklərin, vəzifə həvalə elədiklə- rin igidlikdə özünə bab olsun! Yaxşı igidin qohum-qar- 1 Çərik adlanan qoşunun – qorçuların başçısı. Səfəvi şahları adətən qor- çuları qızılbaş türk tayfalarından seçirdilər. Mənbələrdə «qorçu» sözü Azərbaycan türkcəsində «qoruyucu» mənasında işlədilir. 2 Ərkani-Dövlə və ya Ərkani-Dövlət – dövlətin sütunu. 217 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R 218 S O N U N C U FAT E H da şı çox olar. Özün qədər inandığın o yaxşı igidlərin sayəsin də Səfəviyyə səltənətinə uğur qənşər gəlsin!.. Yerbəyerdən şahın əyan-əşrəfləri, səslərini qaldır- dılar:
– Amin, yarəbülaləmin... Qorçular bir ağızdan: – Şanın mübarək, – dedilər. Ağsaqqallar Nadir xana xeyir-dua verdilər: – Allah köməyin olsun! Uğurun uğur gətirsin! Nadir xan sonsuz fərəh hissilə dəmir dəbilqəsini başına qoydu, üzünü qoşuna tutub: – İndi isə Məşhədi-müqəddəs uğrunda savaşa yollanırıq... Cəmi Xorasan mahalının döyünən ürəyi bizlərin intizarındadır. Bu ağrı-acılı intizara son verməyin məqamı yetib! Görüş qurtaran kimi Nadir xan on iki minlik qo- şunla ildırım sürətilə yenidən Məşhədə yürüş etdi. İki aya yaxın davam edən mühasirə şəhərin mü - da fiəçilərinin Məlik Mahmuda olan inamını qırmış- dı. Bəziləri Məşhədi alandan sonra onlara toxun- masınlar deyə – Nadir xanla əlaqə yaratmağa səy göstərirdilər. Məlik Mahmudun sərkərdələrindən biri – Pir Məhəmməd xan hicri min yüz otuz doqqu- zuncu ilin rəbbülsani ayının on altısı gecəsi 1 şəhərin Mirəli darvazalarını Nadir xanın on iki minlik qoşu- nunun üzünə açdı. Bunu görən Məlik Mahmud təslim oldu. Onu ən yaxın adamları və ailəsi ilə birlikdə Təhmasibqulunun, yəni Nadir xanın çadırına sarı aparanda, səhər təzəcə 1 Miladi təqvimlə 13 dekabr 1726-cı il. 219 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R açılmışdı. Nadir xan əl-üzünü yuyub, şəhərə baxdı. O, əllərini açıb: – Salam olsun sənə, ey müqəddəs Məşhəd şəhəri! – deyə ucadan səsləndi. – Bu gün sənin nicat günün- dür! Əhd etmişdim ki, səni azad etdiyim gün İmam Rza türbəsini ən yaxşı sənətkarlara təmir elətdirəcəyəm... Əhd etmişdim ki... Şükür Allaha, niyyətlərim qəbul olundu! «İnşallah, bir gün gələcək bizim Xorasanda da Günəş doğacaq», – anasının dediyi sözləri xatırlayıb, bir anlıq fikrə getdi... «Günəşin Xorasanda doğduğu həmin gün gəldi, ana!». Nadir xan öz çadırına təzəcə qədəm basmışdı ki, bayırdan səs gəldi: – Təhmasibqulu xan, Məlik Mahmudu hüzurunu- za gətirmişik! Nadir xan bu cür müraciətə hələ alışmamışdı. İçəridən gur səsi şimşək kimi çaxdı – bu onun dodaq- larından qopan sevinc qışqırtısı idi: – Qoy gəlsin! – dedi. Məlik Mahmud çadıra daxil olub, onun ayaqları nı qucaqlamaq istəyəndə, Nadir xan qoymadı. Qətiy yətlə: – Qalx! – dedi. – Sənə yaraşmır. Necə də olsa, qeyri- rəsmi sayılsa belə, sən nə az, nə çox, üç il Məşhəddə hökmdar olmusan axı… Bu gün mənim əhvalım xoş- dur. De görüm, məndən nə diləyirsən?.. – Allahdan sənə cansağlığı diləyirəm, Nadir xan. Burada sizin elin ağsaqallarının dilindən belə bir kəlam eşitmişəm ki, qazanc var-dövlət gətirər, insaf şan-şöhrət. Şanın-şöhrətin çox olsun!– deyə Məlik Mahmud cavab verdi. – Mənə də izn versən, İmam Rza Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|