B u l u d x a n X ə l i l o v
52
Bu dərdi duymayan uşaqlarına,
Baxanda hərə bir yanda ağladı.
Bu necə qismətdi, bu necə paydı,
Əzrayıl vədəsiz ömrünə qıydı,
İbrahim, ölümün dəli haraydı,
Qəhərdən Buludlu xan da ağladı.
***
Həyatda insanın aciz olduğu məqamlar var... Belə
məqamlarda insanın əlindən heç nə gəlmir. İnsanın heç
nəyə gücü çatmır. Yadımdadır ki, dostum İbrahimin qəfil-
dən ölümü dostları, qohumları, tanışları – hamını aciz bir
vəziyyətə salmışdı: 14 mart 2014-cü il dəfn mərasimi, yas
yeri İbrahimin özünün yaşadığı evdə deyil, atası evində
–
Suraxanıda təşkil olunmuşdu. Dəfn mərasiminə İbrahimin
iki balaca övladını – oğullarını da gətirmişdilər: Alını və
Nizamini. Uşaqlar məni görüb üstümə qaçdılar:
–
Buludxan əmi, nə olub?!
Çaşıb qaldım. Bir anlıq özümü itirdim. Bilmədim
ki, nə deyim:
–
Sizi kim gətirib bura?
Uşaqlar bir ağızdan:
–
Dayımız İlqar.
Onlar nə olduğunu, nə baş verdiyini başa düşmür-
dülər. Mən isə onlara nə baş verdiyini, nə olduğunu deyə
Z a m a n ı n s ı n a ğ ı n d a n k e ç ə n l ə r . . .
53
bilmirdim. Deməyə çox aciz idim. Heç demədim də.
Dostumuz, şərqşünas alim Məsiağa Məhəmmədi üzümə
baxırdı və mənim nə çəkdiyimi yaxşı başa düşürdü. Dos-
tumuz Mahir isə kənara çəkilmişdi. Özünü elə aparırdı ki,
guya aciz deyil. Amma belə deyildi. Acizdən də aciz idi.
O, bizdən ayrıldı və İbrahimlə vidalaşmaq üçün içəri
daxil oldu, beş-altı dəqiqədən sonra çölə çıxdı:
–
Buludxan, mən İbrahimlə vidalaşdım, görüşdüm.
Heç bilmirdim ki, nə edim. Çaşıb qalmışdım. Hər
şey mənə yuxu kimi gəlirdi. Birdən elə bil yuxudan
ayıldım:
–
Mən görüşə bilmərəm, mən vidalaşa bilmərəm.
O, diridir, canlıdır, ölməyibdir. Sən nə danışırsan?!
Qəfildən elə hönkürdüm ki, Məsiağa məni qucaqla-
yıb ağlamaq məcburiyyətində qaldı. Mən onda çox aciz
idim. Acizliyin nə olduğunu dərk edirdim. Acizlik bizim
hər birimiz üçün sınaqdır. Anamı itirəndə də, atamı iti-
rəndə də aciz idim. Belə aciz olduğum məqamlar olub...
Özünü guya aciz aparmayan Mahir sonda aciz ol-
duğunu təsdiq etdi. Belə ki, dəfndən sonra məzarı qucaq-
layıb hönkür-hönkür ağlayırdı. Biz onu qəbiristanlıqdan
birtəhər çıxardıq, zorla çıxardıq. Acizlik onu da yük-
ləmişdi. Dünyada aciz olmayan insan yoxdur. Biz kiməsə
ruh, can verə bilərik?! Yox! Əsla! Bu Allahın işidir.
Deməli, acizik. Bu acizlikdir ki, biz İbrahimə də ruh, can
verə bilmədik.
B u l u d x a n X ə l i l o v
54
Həyatda nə qazanmışamsa, alın tərimlə, zəhmətim-
lə, bir də istedadımın gücünə qazanmışam. Xeyirxahla-
rım da olub... Bədxahlarım da olub... Xeyirxahlarıma
minnətdaram. Heç kəsin xeyirxahlığını unutmamışam və
unutmaram da. Əgər hansısa bir xeyirxahımın xeyirxahlı-
ğının əvəzini qaytara bilməmişəmsə, bu məndən asılı
olmayan, gücümdə olmayan bir iş olubdur. Ancaq bütün
xeyirxahlarıma etdikləri xeyirxahlığa görə həmişə özümü
borclu saymışam və belə də olacaqdır. İnsan olan hər bir
kəs borclu olduqlarını unutmamalıdır. Ancaq bununla
belə, bədxahlarım da sağ olsunlar. Onlar olmasaydı,
xeyirxahların qədir-qiyməti azalardı. Nə isə...
Mən dostu da elə-belə qazanmamışam. Min cür
sınaqlardan keçirmişəm. Açığı deyim ki, yoxlamışam,
imtahana çəkmişəm, bəzən də ərk etmişəm. Necə ki, mən
İbrahimi bu cür qazanmışdım. Qazandıqlarımın hər biri
zəhmət hesabına olduğu üçün onun qədirini bilirəm. Dos-
tum İbrahimin də qədirini bilirdim. Axı onu sınaqlardan
keçirmişdim, axı onu qazanmışdım. Ona görə də onu itir-
mək mənə çox ağırdır. Onun itkisi ilə bağlı keçirdiklərimi
sözlə ifadə etmək də çətindir. Kiməsə bağlanıramsa, dost
kimi qəbul edirəmsə, ondan ayrılmaq, onu itirmək mənə
ağır başa gəlir. Sədaqətim və sadiqliyim imkan vermir ki,
belə hadisələri adi qəbul edəm. Axı qazandığım o qədər
çox da deyil ki, itirəndə adi qəbul edəm. İbrahim qazan-
dıqlarım içərisində ən qiymətlisi və dəyərlisi idi. Bunu
heç nə ilə müqayisə etmək olmaz.
Z a m a n ı n s ı n a ğ ı n d a n k e ç ə n l ə r . . .
55
Dostluğun vacib şərtləri var. İnam, etibar, sədaqət
və s. Məncə, dostluğun birinci şərti etibardır. Bu etibarı
İbrahimdən həmişə görmüşdüm. Yeganə adam idi ki,
mən onunla hər şeyi bölüşürdüm. O, bu etibarı qazan-
mışdı. Saatlarla oturub bölüşərdik. Bir-birimizi səbirlə
dinləyər, bir-birimizə səbirlə qulaq asardıq. Adətən işin
çoxluğundan əksər vaxt gecə – saat 8-dən, 9-dan sonra
görüşərdik. Bəzən isə bazar və bayram günləri bir-biri-
mizi axtarırdıq. Demək olar ki, hər gün görüşürdük. Bunu
mənəvi tələbata çevirmişdik. Bizim hər gün bir-birimizlə
görüşməyimiz gündəlik işlərimizdən biri idi. Bir yerdə
saysız-hesabsız söhbətlərimiz, taleyüklü məsələlərin həlli
ilə bağlı qarşılıqlı anlaşmamız indi xatirəyə çevrilibdir.
Mən nə qədər varamsa, o xatirələri zaman-zaman vərəq-
lərə köçürəcəyəm. Dost sədaqətinin, dost etibarının nə
olduğunu anladacağam. Bir dəfə gəldən-getdən danışdıq,
eyni zamanda mənim bir kitabımın üz qabığını işlədik.
Yeri gəlmişkən, İbrahimin kitabın içini və üz qabığını
hazırlamaqda zövqü, istedadı əvəzsiz idi. Nə isə... Başı-
mız o qədər işə qarışdı ki, bir də gördük ki, gecə saat 12-
dir. Birdən mənim yadıma düşdü ki, atam üçün baş-ayaq
almalıyam. O vaxt atamın ayağı sınmışdı, həkim xaş ye-
məsini məsləhət bilmişdi. Mən xaşı axşamdan hazırladıb
səhər tezdən atama aparmalıydım. Onda 4-cü mikrora-
yonda olurdum. Xaşı isə hazırladıb hal-hazırda yaşadığım
atamın evinə gətirməliydim. Bunu İbrahimə dedim. Onun
maşınına oturub şəhəri ələk-vələk elədik. Hər yer bağlı
Dostları ilə paylaş: |